Havuz Bakımı, Havuzun Devreye alınması
Derz Bakımı
Yosun mücadelesi açısından havuz seramikleri arasındaki derzlerin olabildiğince düzgün ve pürüzsüz olmasında yarar vardır. Aksi taktirde yosun ve mantar derz aralarındaki bu tip ince boşluklara tutunarak hızla gelişirler. Bu nedenle sezon başında derzlerin mutlaka onarılması ve yenilenmesi gereklidir. Yenileme işlemi yapılırken dikkat edilmesi gereken hususlar:
. Derz aralarında komple boşaldıktan sonra doldurulması,
. Özel bir derz dolgu maddesinin kullanılması.
Aksi taktirde bir süre sonra derz araları kabararak koparak ya da üzerinde yosun üremesine uygun çatlaklar oluşacaktır.
Havuz Temizliği
Sezon Başlarken Havuz Temizliği;
Öncelikle kıştan kalan su boşaltılarak havuz duvarları ve tabanı bol su ile yıkanır. Daha sonra; asidik kimyasalı bir plastik kova içinde havuzdaki kirlilik durumuna göre saf veya sulandırılarak bir fırça yardımıyla sürülür. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli hususlar şunlardır.
- Havuz Temizlik kimyasalı Plastik kovanın içine su koyduktan sonra ilave edilmelidir. Tersi tehlikelidir.
- Kova temiz olmalı ve başka bir kimyasal içinde bulunmamalıdır.
- Her ihtimale karşı maske veya nemli havlu, ağız ve buruna sarılmalıdır. Çıkan gaz solunmamalıdır.
- El ve ayaklarda asit yanığı oluşmaması için plastik eldiven ve bot giyilmelidir. Bir fırça yardımı ile kimyasal su duvarlara sürülür, havuz duvarında oluşmuş kışırı ( kalsiyum ve magnezyum karbonatları) çözer.
Temizlik bittikten sonra havuza yosun önleyici bir fırça yardımıyla duvarlara ve tabana sürülür bir film tabakası oluşması için kuruması beklenip havuza su doldurulmaya başlanır.
Denge tankının temizliği basınçlı suyla veya uygun güvenlik tedbirleri alındıktan sonra zayıf asidik kimyasal ile yapılabilir. Denge tankı içinde temizlik için klor ve asit kullanılmaz. Denge tankı kapalı bir ortam olduğu için asit veya klor ile yapılacak temizlikte, temizliği yapan kişi bu kimyasalların çıkan gazı ile zehirlenebilir.
Havuz temizliği yapılırken basma hattının içinde kalmış olan pis suda mutlaka boşaltılmalı ve basma hattına denge tankından temiz su basılarak tesisatın temizlenmesi sağlanmalıdır.
Aksi halde havuz ilk çalıştırıldığı anda basma hattındaki pis su havuz suyuna karışır.
Havuz çalıştırılmasan önce kum filtresi mutlaka gözden geçirilmeli, filtre içindeki kumlar 4-5 yıl kullanıldıktan sonra mutlaka değiştirilmeli veya filtre içindeki kum eksilmesi varsa eksilen kum ilave edilmelidir.
Havuz pompalarının kontrolü için konusunda uzman bir operatör veya bobinaj ustasına müracaat edilmeli, pompa difizörleri ve rulmanları gözde geçirilmelidir. Konusunda uzman bir elektrikçi tarafından da havuz pompaları kontrol paneli ( termik, kondaktör,time, fazla koruma rölesi ve grup otomatlar), topraklama hattı, su altı lamba armatürlerinin su izolasyonları ve trafolarda mutlaka kontrolden geçirilmelidir.
Bütün bu kontrolden sonra havuz su almaya başlayabiliriz. Havuza su dolarken mutlaka makine dairesi kontrol edilmeli ve havuzdan makine dairesine su gelmediği tespit edilmelidir. Aksi halde yapılacak bir ihmal makine dairesinin su altında kalmasına sebep olacaktır.
Havuzun su dolumu esnasında suya biraz klor ilave edilmesi gerekir. Bunun sebebi havuz tam olarak dolup devreye alınacağı zamana kadar içerisinde bakteri üremesinin başlamamasıdır.
Bundan sonra yapılacak işlem havuz suyu pH değeri 7,2 - 7,4 aralığına getirilerek klor
şoklaması yapmaktır.
Filtre Bakımı
Sezon boyunca filtrelerde ölü bakteriler, yosunlar, saç yaprak vs. tutularak havuzun berraklığı sağlanmaktadır. Tutulan bu maddelerin bir kısmı ters yıkama işlemi sırasında filtreden atılabilir, bir kısmı ise filtrede kalarak birikir.
Ayrıca suyun içerdiği sertlik iyonları (kireç ) ve bazı uygun olmayan topaklayıcılar filtrede çökelerek kumu taşlaştırırlar. Su taşlaşmış olan kumun içerisinde kendisine bir yol açar ve süzülmeden geçer. Bu gibi durumlarda filtre, pislik tutma özeliğini kaybettiği için düzenli kimyasal kullanımına rağmen zaman içinde havuz suyu bozulur, matlaşır.
Filtrasyonun sağlıklı bir şekilde gerçekleşmesi için her sene filtrelere bakım uygulamak gereklidir. Aksi taktirde kumun 2-3 senede bir değiştirilmesi gerekebilir.
Bakım işlemi: Öncelikle filtre kapağı açılarak filtre üst yüzeyine birikmiş ölü bakteri, bitki yaprak vs. sıyrılarak alınır. Daha sonra filtrelerde birikmiş kireç ve taşlaşmaya karşı Filtre Temizleyici kimyasalı uygulanır. Filtrelerden maksimum verim almak için Filtre Temizlik Kimyasalının ‘in sezon içerisinde 6 ayda bir uygulanmasında yarar bardır.
Filtre Kumunun Önemi
Havuz filtreleri içindeki kuvars kumlar iyi bir filtrasyon yapabilmesinin en önemli unsurudur. Havuzların berrak ve temiz olması öncelikle iyi bir filtrasyona ve buna bağlı oalrak da temiz bir kuvars kum’ a bağlıdır. Unutulmamalıdır ki havuzdaki filtrasyonun, pompanın havuz ve denge tankından emdiği suyun kum filtresinden geçerek tekrar havuza dönmesinden ibarettir. Eskimiş bir kum ile berrak ve temiz bir havuz elde edebilmemiz mümkün değildir. Bundan dolayı hızlı kum filtrelerindeki kuvars kumların 5 yılda bir değişmesi şarttır.
Filtre içindeki kumlar, zaman içinde insan vücudu atıkları, mukus, güneş yağları ve yüksek pH değeri ile topaklaşmaya ve taşlaşmaya başlar. Bu noktadan sonra filtre içinde kanallaşma meydana gelerek suyun filtreden süzülmeden tekrar havuza dönmesine sebep olur. Doğal olarak filtrelenmeye havuz suyunda ise bulanıklık kaçınılmaz bir sonuç olarak ortaya çıkmaktadır.
Kum filtrelerindeki topaklaşma ve taşlaşmalar, filtre kum seviyesinin 15-20 cm altında ve filtre çeperlerinde meydana gelir. Ayrıca filtre içinden sürekli olarak ve yaklaşık 1 bar basınç ile geçen su, kum tanelerinin yuvarlanmasına ve kumun misket haline gelerek, kirliliği tutabilme özelliğini yitirmesine sebep olur.
Şunu unutmayalım ki; değişmeyen kuvars kumun masrafı bize havuz sezonunda sorun ve daha fazla kimyasal tüketimi olarak geri dönecektir.
Filtredeki kuvars kum ihtiyacı;
Kum Filtresi |
Kum Miktarı |
Kum Filtresi |
Kum miktarı |
D400 |
50 kg |
D500 |
100kg |
D600 |
150 kg |
D750 |
250kg |
D900 |
450 kg |
D1000 |
1000 kg |
D1250 |
1600 kg |
D1400 |
2000 kg |
D1600 |
3100 kg |
D2000 |
5600 kg |
NOT: Her markanın kendine göre bir kum hesabı olabilir, bundan dolayı filtre üstlerindeki tavsiye edilen kum miktarlarına ve kum diziliş sıralamasına uyulması gerekmektedir.
Filtrelerde kuvars kum yerine antrasit de kullanılabilir, ayrıca ek olarak zeolit ve aktif karbon ilavelerine de rastlanmaktadır.
Zeolit ve Klinoptilit
Zeolit ve klinoptilolit doğal olarak topraktan çıkartılan ve filtrasyon amaçlı kullanımının yanında birçok kullanım alanı bulunan bir malzemedir. Özelliği itibariyle kristallerinde kanal şeklinde boşluklu yapıları sayesinde filtrasyon verimi oldukça yüksektir. Kullanmaya başladıktan sonra çok açık farklar görülecek, sudaki görüntü, kristal berraklığına ulaşacaktır.
Zeolit ve klinoptilolitin özellikleri;
. Zeno mineralinin beş yılık ömrü vardır.
. Miktar konusunda kuvars kumdan hafif olduğu için, kuvarsın ağırlığının %65 kadar aynı hacmi doldurur.
.Normal kuvars kum ile filtre 20-40 mikrona kadar filtrasyon yapabilir.
.Zeolit ve klinoptilolit ile 3-4 mikrona kadar partikülleri tutabilir.
.Ayrıca sorun yaratan metalleri, amonyakları ( ter ve idrardan olanları dahil ), kireç ve benzeri maddeleri tutma kapasitesi yüksektir.
.Ters yıkamayı yarı yarıya indirir ve kuraklık bölgelerindeki su sıkıntılarını hafifletir.
Rejenerasyon:
İyon değişim ile metaller, amonyaklar, kireçler ve benzeri maddeleri tuttuğunda, doyma noktasına ulaşır.
Tekrar ilk haline getirmek için tuz ile yıkanır. Tuz filtre kabına konup bekletilir. Birkaç saat sonra ters yıkama ile pislikleri atılıp, filtre yeni gibi işlemeye başlar. Kristal örgünden kaynaklı olarak gerek kristal yüzeyinde gerekse de kanallarda negatif yük eksikliği vardır. Bu nedenle, özellikle pozitif iyonları yer değiştirme yaparak tutma ve verme özelliğine sahiptir.
Bu özelliğine teknik olarak Katyon Değişim Kapasitesi (KDK) denir. Örneğin su ortamında erimiş metal iyonlarını, gazları, amonyum, potasyum ve kalsiyum gibi mineral maddeleri bünyesinden tutmakta başka bir deyişle kanallarda hapsetmektedir.
Klinoptilolit 750 santigrat derece kadar sıcaklığa, ayrıca yüksek asit ve bazlara ( çalıştığı pH aralığı:1,5-11) karşı dayanıklıdır.
Denge Tankı Bakımı
Denge tankı boşaltılarak sezon boyunca birikmiş tortular, pislikler temizlenmeli, mümkünse iç yüzey seramik kaplanmalı, tortu boşaltma hattı yoksa yapılmalı, şebeke hattı flatör kontrol edilmeli ve sızdırmalık kontrolleri yapılmalıdır.
Kimyasal İşlemler
Havuza su doldurulmasan önce su ile temas eden tüm havuz yüzeyine, savak hatlarına ve taşma ızgaralarına film yapma özeliği olan Yosun Önleyici kimyasalı sürmekte yarar vardır. İşlemin tamamlanması için açık havada takriben 2 – 3 saat kadar kurumaya bırakıldıktan sonra havuza su doldurulur. Bu şekilde sezon içerisinde yosun mücadelesinde daha başarılı olunacaktır.
Havuza su doldurulduktan sonra suyun ölçümü yapılarak sıvı klor ile şoklama yapılmasında yarar vardır. Bu şekilde suyun içerdiği tüm organik maddeler, mikroorganizmalar, azotlu bileşikler vs. okside edilir ve su kullanımına hazır hale getirilir.
Diğer İşlemler
Motorlar komple elden geçirilmeli, değişmesi gereken parçalar ( kepçe, bilye vs.) varsa değiştirilmelidir. Tesisat kontrol edilerek, bozuk vana, çekvalf olup olmadığı tespit edilmeli, tesisat sızma, kırık, çatlak gibi problemler varsa giderilmelidir.
4.SEZON SONUNDA YÜZME HAVUZLARININ KAPATILMASI
- Havuz Yarıya Kadar Boşaltılmalı
Havuzun tam dolu olarak bırakılması sakıncalıdır. Yağan yağmurlar, havuzun veya denge tankının taşmasına yol açabilir.
Havuzun boş olarak bırakılmamasının yararları;
. Dış hava şartlarından (dolu, don vs.) etkilenmeyeceği gibi, havuzun içine ağır bir cismin düşerek zemine zarar vermesi önlenmiş olur.
. Zemine gömülü havuzların içerisindeki su, havuzun yan duvarına gelecek zemin hareket basıncını dengeleyerek etkisiz hale getirir.
. Bahar aylarında yükselen yer altı su seviyesin havuz gövdesinde oluşturacağı muhtemel deformasyonlar önlenir.
Makine Dairesinde Önlemler Alınmalı
Su basma tehlikesine karşı makine dairelerinde çeşitli önlemlerin alınması gereklidir. Otomatik kontrol cihazları, rutubete karşı son derce duyarlı oldukları için sökülerek kuru bir yerde muhafaza edilmelidir. Dozaj pompaları ve sirkülasyon pompaları rutubete karşı kimyasal ilaçlama ile yasa sökülerek korumaya alınmalıdır. Denge tankı, çevreden gelen yağmur sularının etkisiyle dolup taşabilir. Yağmurlardan sonra mutlaka kontrol edilmeli ve gerektikçe boşaltılmalıdır. Makine dairesindeki sızıntıları otomatik tahliye eden dalgıç pompa konulmalıdır.
Kış Bakım Ürünü Kullanılma
Havuzun içerisindeki su, sirküle edilemeden ve havuza kimyasal malzeme verilmediği taktirde 15 gün içerisinde yosun gelişimi başlar. Oluşan bu yosun ve mikroorganizmalar ile suyun içerdiği kireç zaman içerisinde çökelerek fayans ve derzlerin üzerine yapışır.
Temizlenmesi son derece güç olan bu tortular ancak derzlerin bozulmasını göze alarak asitle temizlenir. Sezon başında bu tip zahmetli temizlik işlemlerinden kurtulmak için suya kış bakım kimyasalı katılmasında yarar vardır. Bu şekilde yosun üremesi minimuma indirilir ve kireç stabilize edilerek çökelti oluşturması önlenir.